دیدگاه یوری روبین درباره تفسیر آیه اول سورۀ علق؛ بررسی و نقد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مدرس حوزه و دانشگاه، دکتری تفسیر و علوم قرآن

2 دانش پژوه سطح 4 جامعةالزهراءگرایش تفسیر تطبیقی

چکیده

یوری روبین، از اسلام شناسان غربی، کتاب ها و مقاله های متعددی پیرامون اسلام آغازین با
تاکید بر قرآن، تفسیر قرآن و سیره و حدیث در مدخل دائره المعارف قرآن لایدن به چاپ
رسانده است. یکی از مقاله های ایشان «نکاتی در تفسیر نخستین آیات سوره علق »ست. روبین
در این مقاله نوشته است، آیه اول سوره علق به معنای تشویق پیامبر  به خواندن قرآن،
رواج پیدا کرده است و همین امر باعث شده تا تفسیر ابو عبیده، مفسر قدیمی تر که معتقد
است این آیه پیامبر  را تشویق به ستایش خداوند کرده است؛ به فراموشی سپرده شود.
وی برای اثبات ادعای، به آیات و روایاتی در مورد این آیه، به تفاسیر متقدمین استناد کرده
است. نگارنده در این مقاله با روش تحلیلی انتقادی در ضمن گزارش دیدگاه روبین، به نقد
آن پرداخته و مقاله وی را از جهت محتوایی، منبعی و روشی نقد کرده و بر صحت نداشتن
آنها اقامه دلیل کرده است و تفسیر رایج را مناسب ترین تفسیر یافته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Examining Yuri Rubin’s View on the Interpretation of the First Verse of Surah Al-Alaq

نویسندگان [English]

  • Ali Ghane’iArdakani 1
  • Masoumeh Ghaffari 2
1 Hawza and University Professor, PhDin the Qur’anic Interpretation and Sciences
2 Level 4 Student of Comparative Interpretation,Jami’at al-Zahra,
چکیده [English]

Yuri Rubin,a Western Islamologist, has written many books and articles about the first era of
Islam based on the holy Qur’an, the prophet’s biography and Hadith in the entries of Leiden’s
encyclopedia of the Qur’an. One of his articlesis titled “some points on interpretation of the
first verses of Surah Al-Alaq.He believes that the first verse of Surah Al-Alaqi.e. encouraging
the Prophet to read the Qur’an has become popular, and this has caused the commentary of Abu
Ubaydahtoan older commentator who believed that this verse has encouraged the Prophet to
praise Godbe forgotten.To prove this, he has cited some reasons from verses, narrations and
literary points.While reviewing Rubin’s point of view, this paper has criticized Rubin’s paper
in terms of content, source and method, has argued for their inaccuracy, and has found the current
interpretation to be the most appropriate.

کلیدواژه‌ها [English]

  •  Yuri Rubin
  • the first verse of Surah Al-Alaq
  • Be Ism Rabbak (in the name of Your God)
  • orientalists
 
* قرآن کریم، ترجمه مکارم شیرازی.
آلوسی، محمود بن‎عبدالله (1415ق)، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم والسبع المثانی، بیروت: دارالکتب العلمیه، منشورات محمد علی بیضون.
ابن عربی،محمد بن علی (1422ق)، تفسیر ابن عربی(تاویلات عبد الرزاق)، بیروت: انتشارات دارالاحیاء التراث العربی.
ابوحیان اندلسی، محمد بن‎یوسف (1420ق)، البحرالمحیط فی التفسیر، بیروت: دارالفکر.
ابوعبیده، معمر بن‎مثنى (1381ق)، مجاز القرآن‏، قاهره: مکتبة الخانجی.
بحرانی، ابن‎میثم (1406ق)، قواعد المرام فی علم الکلام، قم: کتابخانه آیةالله مرعشی نجفی.
بغوی، محمد بن‎مسعود (1420ق)، تفسیر البغوی المسمی معالم التنزیل، بیروت:انتشارات دار احیاء التراث العربی.
ثعالبی، عبدالرحمن بن محمد(1418)، تفسیر الثعالبی المسمی بالجواهر الحسان فی تفسیر القران،بیروت:انتشارات دارالاحیاء التراث العربی.
ربانی گلپایگانی،علی (1387ش)،عقاید استدلالی، قم:مرکز نشر هاجر.
رضوان، عمر بن ابراهیم (1413ق)، آراء المستشرقین حول القران الکریم و تفسیره،عربستان-ریاض: دارالطیبه.
زحیلی، وهبه (1411ق)، التفسیر المنیر فی العقیدة والشریعة والمنهج، دمشق: دارالفکر.
زرکشى، بدر الدین (1410ق)، البرهان فى علوم القرآن‏، بیروت‏: دار المعرفة.
زمخشری، محمود بن‎عمر (1417ق)، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل و عیون الاقاویل فی وجوه التأویل، بیروت: دارالکتاب العربی.
خازن، علی بن‎محمد (1415ق)، تفسیر الخازن المسمى لباب التأویل فی معانی التنزیل، بیروت‏: دار الکتب العلمیة، منشورات محمد علی بیضون،‏
سمرقندی،نصر بن محمد،(1416ق)، تفسیر السمرقندی المسمی بحرالعلوم، بیروت- لبنان: دارالفکر.
سیوطی، جلال‎الدین (1421ق)، الاتقان فی علوم القرآن، بیروت: دارالکتب العربی.
ــــــــــــــ (1404)، الدرّ المنثورفی التفسیر بالمأثور، قم: کتابخانه عمومی حضرت آیة‎الله مرعشی نجفی.
صنعانی، عبدالرزاق بن‎همام (1411ق)، تفسیر القرآن العزیز المسمی تفسیر عبدالرزاق، بیروت: دارالمعرفه.
طباطبایی، سید محمدحسین (1390)، المیزان فی التفسیر القرآن، قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه.
طبرى، محمد بن‎جریر (1412)، جامع البیان فى تفسیر القرآن (تفسیر الطبرى)، بیروت: دار المعرفة.
عاملی، جعفرمرتضی (1426ق)، الصحیح من سیرة النبی الأعظم، قم: دارالحدیث.
فخرالدین رازی، محمد بن‎عمر (1420)، التفسیر الکبیر (مفاتیح الغیب)، بیروت: انتشارات داراحیاء التراث العربی.
کریمی‎نیا، مرتضی (1392ش)، زبان قرآن زبان تفسیر (مجموعه مقالات قرآن‎پژوهی غربیان)، تهران: هرمس.
__________(1378ش)، «نکاتی در تفسیرنخستین آیات سوره علق»، پژوهشهای قرآنی،شماره 19، ص392-415.
مکارم شیرازی، ناصر با همکاری جمعی از نویسندگان، تفسیر نمونه، تهران،دارالکتب الاسلامیه.
معرفت، محمد هادی (1428)، تلخیص التمهید، ج1، قم: مؤسسة النشر الاسلامی، چاپ ششم.
واقدی کاتب، ابن‎سعد (1418)، الطبقات الکبری، بیروت: دارالکتب العلمیه، چاپ دوم.