بررسی و تحلیل سه نظریه انکارگرایانه مستشرقان درباره معراج پیامبر(ص)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیئت علمی- گروه قرآن و حدیث -پژوهشگاه بین الملی جامعه المصطفی العالمیه - قم - ایران

چکیده

مسئله معراج، از معجزات حضرت محمد(ص) و از جمله حقایق مهم عصر نزول است که در قرآن کریم به آن به پرداخته شده است. بررسی و تحلیل سه ادعای انکارگرایانه مستشرقان(ساختگی انگاری ، اسطوره پنداری و اقتباس) درباره معراج پیامبر مسئله جدیدی است که موضوع این پژوهش است. دراین مقاله با هدف دفاع از حریم وحیانی قرآن و با استفاده از روش توصیفی تحلیلی و با استناد به منابع علمی، تلاش شده است، به این پرسش اساسی دهد که رویکرد های انکاری مستشرقان درباره معراج به چه صورت بوده است و دارای چه نقد هایی است ؟ نتایج حاصل ،نشان می دهد که معراج یک واقعیت مسلم تاریخی بوده و نظریات مستشرقانی مانند: گوستاولوبون ، کارا دو و، عبد الفادی و مایکل سلز درباره آن بر پایه شواهد مستدل و منطقی بنا نشده و با شواهد قرآنی و روایی و تاریخی در تضاد است و انکار آن ناشی از سطحی نگری ، عدم اطلاع دقیق از منابع تفسیری و کلامی و یا انگیزه‌های غیرعلمی و معاندانه بوده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Title: Analysis and Critique of Three Orientalist Denial Theories on the Ascension (Mi'raj) of Prophet Muhammad

نویسنده [English]

  • Mohammed Bagher Farzi
Faculty member - Department of Quran and Hadith - International Research Institute of Al-Mustafa Society - Qom - Iran
چکیده [English]

Abstract: The issue of the Mi'raj is one of the miracles of Prophet Muhammad and is among the significant realities of the era of revelation addressed in the Holy Quran. The main focus of this research is to analyze and critique three Orientalist denial claims (fabrication, mythologization, and Adaptation) regarding the Mi'raj of the Prophet. This research aims to defend the divine sanctuary of the Quran by utilizing a descriptive-analytical method and referencing scientific sources. It seeks to answer the fundamental question: what have been the denial approaches of Orientalists regarding the Mi'raj, and what critiques are there of these approaches? The results show that the Mi'raj is an indisputable historical fact, and the theories of Orientalists like Gustave Le Bon, Karl D. Vo, Abdul Fadi, and Michael Sells regarding it are not based on substantial and logical evidence and contradict Quranic, narrative, and historical evidence. Their denial stems from superficiality, lack of accurate knowledge of interpretative and theological sources, or unscientific and antagonistic motives.

کلیدواژه‌ها [English]

  • the Prophet
  • Mi'raj of the Prophet
  • orientalists
  • Adaptation
منابع
آلوسى، محمود بن عبدالله (1415ق)، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم و السبع المثانی، بیروت: دار الکتب العلمیة.
آلیگیری، دانته (1387)، کمدی الهی، ترجمه: محسن نیکبخت، تهران: کتاب پارسه.
ابن اثیر، مبارک بن محمد (1367)، النهایة فی غریب الحدیث و الأثر، قم: موسسه اسماعیلیان.
ابن بابویه، محمد بن على (1376)، الأمالی، تهران: کتابچی.
______________ (1385)، علل الشرائع، قم: کتابفروشی داوری.
ابن‏ جزى، محمد بن احمد (1416ق)، التسهیل لعلوم التنزیل، بیروت: شرکة دار الأرقم بن أبی الأرقم.
ابن ‏جوزى، عبدالرحمن بن على (1422ق)، زاد المسیر فى علم التفسیر، بیروت: دار الکتاب العربی.
  ابن عبدالبر، أبو عمر یوسف بن عبد الله بن محمد (1412ق)، الاستیعاب فى معرفة الأصحاب، تحقیق: على محمد البجاوى، بیروت: دار الجیل.
ابن‏ عجیبه، احمد (1419ق)، البحر المدید فى تفسیر القرآن المجید، قاهره: حسن عباس زکی.
ابن‏ عربى، محمد بن على (1410ق)، رحمة من الرحمن فى تفسیر و اشارات القرآن، دمشق: مطبعة نضر.
ابن کثیر، اسماعیل بن عمر (1408ق)، البدایة و النهایة، تحقیق: علی شیری، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
ابن منظور، محمد بن مکرم (1414ق)، لسان العرب، بیروت: دار صادر.
ابن میمون (1972م)، دلالة الحائرین، بی‌جا: مکتبة الثقافة الدینیة.
ابن‏ کثیر، اسماعیل بن عمر (1419ق)، تفسیر القرآن العظیم، بیروت: دار الکتب العلمیة.
ابو زهره‏، محمد (1425ق)، خاتم النبیین6،‏ قاهره‏: دار الفکر العربی.
ابوحمزه ثمالى، ثابت بن دینار (1420ق)، تفسیر القرآن الکریم، بیروت: دار المفید.
  ابوحیان، محمد بن یوسف (1420ق)، البحر المحیط فى التفسیر، بیروت: دار الفکر.
استرآبادى، احمد بن تاج الدین (1374)، آثار احمدى تاریخ زندگانى پیامبر اسلام و ائمه اطهار:، تهران: میراث مکتوب.
آرمسترانگ، کارن (1386)، زندگی نامه پیامبر اسلام، ترجمه: کیانوش حکمتی، تهران: حکمت.
بغوى، حسین بن مسعود (1420ق)، تفسیر البغوى المسمى معالم التنزیل، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
بوکای، موریس (1376)، مقایسه‌ای میان تورات ، انجیل ، قرآن و علم، ترجمه: ذبیح الله دبیر، قم: نشر فرهنگ اسلامی.
بیهقى، ابو بکر (1409ق)، دلائل النبوة و معرفة أحوال صاحب الشریعة، بیروت: دار الکتب العلمیة.
تفتازانى، سعد الدین (1409ق)، شرح المقاصد ، قم: الشریف الرضی.‌
ثعلبى، احمد بن محمد (1422ق)، الکشف و البیان المعروف تفسیر الثعلبی، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
  جرجانى، حسین بن حسن (1378)، جلاء الأذهان و جلاء الأحزان (تفسیر گازر)، تهران: دانشگاه تهران.
جعفرى، یعقوب (1376)، تفسیر کوثر، قم: موسسه انتشارات هجرت.
خازن، على بن محمد (1415ق)، تفسیر الخازن المسمى لباب التأویل فی معانی التنزیل، بیروت: دار الکتب العلمیة.
خالدی، صلاح عبدالفتاح (1428ق)، القرآن و نقض مطاعن الرهبان، دمشق: دارالقلم .
خطیب شربینى، محمد بن احمد (1425ق)، تفسیر الخطیب الشربینى المسمى السراج المنیر، بیروت: دار الکتب العلمیة.
الذهبی، شمس الدین محمد بن احمد (1413ق)، تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الأعلام، تحقیق: عمر عبد السلام تدمرى، بیروت: دار الکتاب العربى.
ربانی گلپایگانی، علی (1391)، وحی نبوی: بررسی نقش پیامبر در پدیده وحی، تهران: انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
زحیلى، وهبه (1411ق)، التفسیر المنیر فی العقیدة و الشریعة و المنهج، دمشق: دار الفکر.
سبحانى تبریزى، جعفر (1421ق)، مفاهیم القرآن، قم: مؤسسة الإمام الصادق7.
___________________ (1375)، منشور جاوید، قم: موسسه امام صادق7.
سیوطی، عبد الرحمن بن أبی بکر (بی‌تا)، الخصائص الکبری، بیروت: دار الکتب العلمیة.
شنقیطى، محمد امین (1427ق)، أضواء البیان فى إیضاح القرآن بالقرآن، بیروت: دار الکتب العلمیة.
شوکانى، محمد (1414ق)، فتح القدیر، دمشق: دار ابن کثیر.
صدرالدین شیرازى، محمد بن ابراهیم (1361)، تفسیر القرآن الکریم (صدرا)، قم: بیدار.
‏حسن‏ خان، محمد صدیق (1420ق)، فتح البیان فى مقاصد القرآن، بیروت: دار الکتب العلمیة.
طباطبایی، محمد حسین (1390)، المیزان، بیروت: مؤسسه الاعلمی للمطبوعات.
  طبرانى، سلیمان بن احمد (2008)، التفسیر الکبیر: تفسیر القرآن العظیم (الطبرانى)، اردن: دار الکتاب الثقافی.
طبرسى، فضل بن حسن (1372)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران: ناصر خسرو.
طبرى، محمد بن جریر (1412ق)، جامع البیان فى تفسیر القرآن (تفسیر الطبرى)، بیروت: دار المعرفة. 
طوسى، محمد بن حسن (بی‌تا)، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
عبدالفادی، عبدالله (2009)، هل القرآن معصوم، مرکز الکلمة المسیحی،  https://alkalema.net/koran/index.html ) )
فخر رازى، محمد بن عمر (1420ق)، التفسیر الکبیر (مفاتیح الغیب)، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
فراهیدى، خلیل بن احمد (1409ق)، کتاب العین، قم: هجرت.
قرطبى، محمد بن احمد (1364)، الجامع لأحکام القرآن، تهران: ناصر خسرو.
  قاسمى، جمال‏الدین (1418ق)، تفسیر القاسمی المسمى محاسن التأویل، بیروت: دار الکتب العلمیة.
کارا دو وو، بارون (1418ق)، موجز دایرة المعارف الاسلامیه، مدخل براق، الشارقه: مرکز الشارقة للابداع الفکری.
لوبون، گوستاو (1318)، تمدن اسلام و غرب، ترجمه: سید محمد تقی فخر روحانی، تهران: چاپخانه علمی.
گیورگیو، کنستانتین ویرژیل (1380)، محمد پیغمبری که از نو باید شناخت، ترجمه: ذبیح الله منصوری، تهران: زرین.
لوبون،گوستاو (1334)، تمدن اسلام و عرب، ترجمه: محمد تقی فخر داعی گیلانی، تهران: مطبوعات علی اکبر اعلمی.
ماتریدى، محمد بن محمد (1426ق)، تأویلات أهل السنة (تفسیر الماتریدى)، بیروت: دار الکتب العلمیة.
مجلسى، محمدباقر بن محمدتقى (بی‌تا)، بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار:، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
محمدی شاهرودی، عبدالعلی (1379)، پرتویی از معراج، تهران: اسوه.
مراغى، احمد مصطفى (بی‌تا)، تفسیر المراغى، بیروت: دار الفکر.
معروف الحسنی، هاشم (1424ق)، سیرة المصطفى نظرة جدیدة، بیروت‏: دارالتعارف.
مقاتل بن سلیمان، ابوالحسن (1423ق)، تفسیر مقاتل بن سلیمان، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
مقریزى، تقى الدین (1420ق)، إمتاع الأسماع بما للنبی من الأحوال و الأموال و الحفدة و المتاع، بیروت: دار الکتب العلمیة.
مکارم شیرازی، ناصر(1371)، معراج - شق القمر - عبادت در قطبین، قم: نسل جوان.
___________ (1371)، تفسیر نمونه، تهران: دار الکتب الإسلامیة.
نظام الاعرج، حسن بن محمد (1416ق)، تفسیر غرائب القرآن و رغائب الفرقان، بیروت: دار الکتب العلمیة.
وشنوه‏اى‏، محمد قوام (1424ق)، حیاة النبی و سیرته‏، قم: اسوه.
یوسفى غروى، محمد هادى (1417ق)، موسوعة التاریخ الإسلامی، قم: مجمع اندیشه اسلامی.
مغنیه، محمدجواد (1421ق)، التفسیر الکاشف، قم: دار الکتاب الإسلامی.
مشرف، مریم (1386)، سیرالعباد سنایی غزنوی و کمدی الهی دانته، نشریه علوم ادبی، سال اول، بهار، شماره 3 ، صص 55-23.
مونتگمری وات، ویلیام (1361)، تاثیر اسلام در اروپا، ترجمه: یعقوب آژند، تهران : مولی.
منابع انگلیسی
Armstrong Karen (2006), Muhammad A Prophet for Our Time, arperCollins, (https://archive.org/details/B-001-000-904).
Davenport ,John ( (1882), An apology An Apology for Mohammed and the Koran, London.
Schimmel Annemarie(1987), And Mohammad Is His Massenger, Lahore.
sells, micheal(2001), «Ascension», Encyclopaedia of the Qurān, Vol.1, Leiden, Bril.