مدیریت راهبردی، راهبرد اصلی تحقق اقتصاد مقاومتی؛ رهیافتی از داستان یوسف نبی (ع) در قرآن کریم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

2 استاد یار پژوهشگاه حوزه ودانشگاه

چکیده

اقتصاد مقاومتی یکی از نیازهای اصلی جامعه اسلامی در همه اعصار است و قرآن کریم به‌عنوان معجزه جاویدان نسبت به پاسخگویی به این نیاز بی‌تفاوت نبوده است. پیامبران الهی در طول دوران رسالت و حکومت خویش، با انواع تهدیدها، تحریم‌ها و بحران‌ها مواجه بوده‌اند که با استعانت از منبع وحی و با تدابیر مناسب توانسته‌اند تصمیماتی را اتخاذ کنند که هم در عصر خودشان ثمربخش بوده و هم برای سایر زمان‌ها و همه جوامع درس‌آموز و مایه عبرت بوده است. در این مقاله به‌منظور دستیابی به الگوی تحقق اقتصاد مقاومتی با رهیافتی قرآنی در پاسخ به سؤال اصلی پژوهش با بهره‌گیری از روش تدبر داستان محور در قرآن کریم، به الگوی مدیریت راهبردی حضرت یوسف علیه‌السلام در مدیریت بحران اقتصادی خشک‌سالی برای مقاوم‌سازی کشور مصر پرداخته می‌شود. رهیافت‌ها و نتایج تحقیق نشان می‌دهد که این الگو مشتمل بر عناصر دروندادی همچون «چشم‌انداز توحیدی» و عناصر فرایندی همچون «استراتژی‌ها و اصول راهبردی» و عناصر بروندادی همچون «اقدامات راهبردی» بوده و درنهایت دربرگیرنده تدوین استراتژی، اجرا و ارزیابی راهبردی است با این تصویر می‌تواند به‌عنوان الگویی کارساز برای تدوین و اجرای اقتصاد مقاومتی باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Strategic Management, the Main Strategy for the Realization of Resistance Economy: An Approach to the Story of Prophet Joseph in the Holy Quran

نویسندگان [English]

  • Abbas Shafiee 1
  • Mostafa Kazemi Najafabadi 2
1 Associate professor, Research Institute of Hawzeh and University
2 Assistant professor, Research Institute of Hawzeh and University
چکیده [English]

A resistance economy is a critical need of Islamic societies, which can be met by contemplating the Holy Quran. According to some Quranic verses, in the face of threats, sanctions, and crises, prophets made decisions that proved beneficial for their era and other times and societies with the help of revelation and their own effective measures. To achieve a model for the realization of a resistance economy with a Quranic approach, this study adopted the Quranic story-based contemplation method and examined Prophet Joseph's strategic management model in making Egypt resilient to drought. The results showed that this model involves input elements such as "monotheistic perspective", process elements such as "strategies and strategic principles", and output elements such as "strategic measures". As a result, it includes strategy formulation, implementation, and evaluation and can, therefore, be considered a useful model for formulating and implementing a resistance economy.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Resistance Economy
  • Strategic Management
  • Prophet Joseph
  • Quranic Stories

مراجع

  1. *قرآن

    *نهج البلاغه

    1. اسدی، علی(1393)، «نظام اقتصاد اسلامی الگویی کامل برای اقتصاد مقاومتی»، سیاست‌های راهبردی و کلان، شماره5، صفحه 25-39.
    2. آمدی، عبدالواحد، (1337 ق) غررالحکم و دررالکلم، تهران، محمدعلی انصاری قمی.
    3. بنی اسد، رضا، (1390) مدیریت استراتژیک با تأکید بر جهاد اقتصادی؛ تهران: دانشگاه امام صادق (ع): دانشگاه عالی دفاع ملی.
    4. تاری، فتح اله و زهرا کاویانی (1392)، «اقتصاد مقاومتی و مؤلفه‌های آن»، فصلنامه سیاست کلان، سال 2، ش 2.
    5. تراب زاده جهرمی، محمدصادق و همکاران (1392)، «بررسی ابعاد و مؤلفه‌های اقتصاد مقاومتی جمهوری اسلامی ایران در اندیشه حضرت آیت‌الله خامنه‌ای»، مطالعات انقلاب اسلامی، س 10، ش 32.
    6. توکلی، محمدجواد و امید ایزانلو (1395)، «اقتصاد مقاومتی به‌عنوان یک اندیشه اسلامی، دو فصلنامه پژوهش‌های اقتصاد مقاومتی»، س1، ش1.
    7. پیغامی، عادل (1394)، درس گفتارهای اقتصاد مقاومتی، موسسه فرهنگی سدید، تهران، انتشارات بسیج دانشگاه امام صادق (ع)،
    8. پیغامی، عادل؛ مصطفی سمیعی نسب و یاسر سلیمانی (1394)، جستارهایی در اقتصاد مقاومتی (مقاوم‌سازی اقتصادی در ادبیات متعارف؛ مبادی علمی و نظری)، تهران: دانشگاه امام صادق (ع).
    9. سیفلو، سجاد (1393)، «اقتصاد مقاومتی راهبرد دفاع غیرعامل اقتصادی»، سیاست دفاعی، ش 87..
    10. --------(1393)، «مفهوم شناسی اقتصاد مقاومتی»، معرفت اقتصاد اسلامی، سال 5، شماره10.
    11. حسن بیگی، ابراهیم؛ (1390) مدیریت راهبردی، تهران، سمت.
    12. خلیلیان اشگذری، محمد جمال (1395)، اقتصاد مقاومتی؛ تضمین‌کننده امنیت اقتصادی کشور، دو فصلنامه پژوهش‌های اقتصاد مقاومتی، سال اول، شماره اول.
    13. خمینی، روح الله؛ (1385) صحیفه امام (مجموعه 22 جلدی)، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره).
    14. عبدالملکی، حجت اله (1395)، اقتصاد مقاومتی، تهران: انتشارات بسیج دانشجویی دانشگاه امام صادق (ع).
    15. دیباجی، محمدعلی (1387)، پیامبران دولتمرد، پژوهشی درباره مدل‌های حکومت دینی در قرآن، تهران، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
    16. سالاری، حسین (1395)، مدیریت استراتژیک در اسلام، تدوین استراتژی حکومت علوی از منظر نهج البلاغه، قم، بنیاد نهج البلاغه.
    17. طباطبایی، محمدحسین(بی تا)، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، جماعة المدرسین، قم المشرّفه، مؤسسه النشر الاسلامی.
    18. طبرسی، ابوعلی (بی تا)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دار احیاءالتراث العربی.
    19. فشاری، مجید و جواد پور غفار (1393)، «بررسی و تبیین اقتصاد مقاومتی در اقتصاد ایران»، مجله اقتصادی، سال 14، شماره 5 و 6.
    20. مجلسی، محمد باقر(1413 ق)، بحارالانوار، بیروت، دارالاضواء.
    21. محمدی سیرت، حسین (1391)، اصول مدیریت بحران در قرآن کریم، چاپ اول، تهران، دانشگاه امام صادق (ع).
    22. مقیمی، سید محمد (1394)، اصول و مبانی مدیریت از دیدگاه اسلام؛ تهران : انتشارات راه دان.
    23. میر معزی، حسین (1387)، « اقتصاد مقاومتی و ملزومات آن»، اقتصاد اسلامی، سال 12، شماره47.
    24. نقی پورفر، ولی اله (1371)، پژوهشی پیرامون تدبر در قرآن: زمینه‌ها، کلیدها، اصول، شیوه‌ها، مراحل، نمونه‌ها، تهران، اسوه.
    25. Fred,R David (1997),Strategic Management,New York: Prentice-Hall International PUB.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 01 اردیبهشت 1401
  • تاریخ بازنگری: 07 خرداد 1401
  • تاریخ پذیرش: 07 تیر 1401
  • تاریخ اولین انتشار: 07 تیر 1401

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار