الگوی مفهومی مثبت‌اندیشی در سوره یوسف

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای قرآن و روانشناسی جامعه المصطفی

2 عضو هیات علمی پژوهشگاه بین المللی المصطفی(ص)

چکیده

هدف پژوهش حاضر، تدوین الگوی مفهومی مثبت­ اندیشی، بر اساس آیات سوره یوسف و بررسی میزان روایی آن است. برای دست‌یابی به این هدف، ابتدا، با رویکردی کیفی و با استفاده از روش تحلیل کیفی محتوای متون دینی، 31 آیه مرتبط با مفاهیم مثبت ­اندیشی در این سوره بررسی شد. سپس، برای اطمینان از تطابق محتوای استنباطی با مستندات و تطابق مؤلفه­ ها با محتوای استنباطی از یک‌سو، و میزان ضرورت هر مؤلفه برای موضوع از سوی دیگر، اعتبار یافته‌ها سنجش شد. این اعتبارسنجی، با کمک 12 کارشناس و با محاسبه شاخص روایی محتوا (CVI) و نسبت روایی محتوا (CVR) به انجام رسید.
بر اساس یافته‌های پژوهش، مؤلفه‌های حوزه معنایی مثبت‌اندیشی، در سه سطح زیر عبارت‌اند از:

نگرش­ های مثبت: شامل مؤلفه ­های «امکان دست‌یابی به موفقیت با وجود موانع و سختی­ها»، «ایمان به یاری خداوند در سختی­ها»، «توجه به نعمت­های الهی»؛
ارزش ­های مثبت: با مؤلفه ­های «تغییر مثبت با وجود موانع و سختی­ ها»، «توسل به خداوند در لحظه‌های سخت»، «گذشت و بخشش»، «امیدواری»، «توکل بر خدا»؛
کنش ­های مثبت: شامل «استفاده بهینه از چالش ­ها»، «شکیبایی برابر ناملایمات».

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Conceptual Model of Positive Thinking in Surah Yusuf

نویسندگان [English]

  • Morteza Azizi 1
  • Mohammad Sadiq Shojaei 2
1 PhD student, Quran and Psychology, Al-Mustafa International University,
2 Assistant professor of Al-Mustafa International University, Faculty member at the Department of Psychology, Research Institute of Hawzeh and University
چکیده [English]

This study aimed to develop a conceptual model of positive thinking based on the verses of Surah Yusuf and to examine its validity. With a qualitative approach and using qualitative content analysis of religious texts, 31 verses related to the concepts of positive thinking in this surah were first examined. Then, to ensure that the inferred content matches the evidence and the components match the inferred content, and to ensure the necessity of each component, the validity of the findings was measured. This validation was performed with the help of 12 experts and by calculating the content validity index (CVI) and the content validity ratio (CVR). Based on the findings, the components of the semantic domain of positive thinking were:

Positive attitudes, including "possibility of success despite obstacles and adversity", "faith in God's help in adversity", and "attention to Divine blessings";
Positive values, including "positive change despite obstacles and adversity", "resorting to God in adversity", "forgiveness ", "hope", and "trusting God";
Positive actions, including "optimal use of challenges" and "patience in adversity".

کلیدواژه‌ها [English]

  • Positive Thinking
  • Conceptual Model
  • Surah Yusuf
  • Islamic Psychology
  • Positive Attitudes
  • Positive Values
  • Positive Actions